مشارالیه از نظر صحت و عمل و درستی مورد ایراد نبوده و از لحاظ کاردانی و مدیریت فردی متوسط و در عین حال درای حسن شهرت عادی- متین- مؤدب- تا حدودی خودخواه و متکبر معرفی شده است.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روز گذشته (۲۲ فروردین ۱۴۰۳) اکبر اعتماد بنیانگذار سازمان انرژی اتمی ایران در سن ۹۵ سالگی در فرانسه چشم از جهان فروبست. اعتماد، دانش‌آموخته رشته مهندسی برق از لوزان سوئیس و فارغ‌التحصیل «انستیتوی ملی علوم و فنون اتمی سکله» فرانسه بود، دکترایش را هم سال ۱۳۴۲ در «مرکز فدرال تحقیقات برای رآکتور اتمی» سوئیس گرفت. او دو سال بعد، پس از عضویت در انجمن هسته‌ای آمریکا به ایران برگشت. در همین زمان اصفیا رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه که تکمیل رآکتور تحقیقاتی دانشگاه تهران یکی از وظایفش در این سازمان بود از او به عنوان مشاور فنی طرح پژوهش‌های رآکتورهای اتمی دعوت کرد. یک سال بعد هم شد مدیر دفتر انرژی اتمی سازمان برنامه و بودجه که خود آن را بنا نهاده بود و تا سه سال یعنی ۱۳۴۶ در آن سمت باقی ماند. در این سال به پیشنه مجید رهنما نخستین وزیر علوم و آموزش عالی، مسئول تأسیس مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی شد. از دستاوردهای اعتماد در این جایگاه ایجاد دانشگاه بوعلی سینای همدان بود؛ جایی که از ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۳ خودش ریاست آن را برعهده داشت.
اما نقطه عطف زندگی اعتماد نه همه آن مسئولیت‌هایی که هرکدام در جای خود سنگین و ارزشمند بودند، که تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران بود. در سال ۱۳۵۳ به او پیشنهاد شد که برای دستیابی به انرژی اتمی در ایران طرحی ارائه دهد و این‌چنین بود که اعتماد شد بنیانگذار و نخستین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران؛ کسی که به حق به عنوان «پدر فناوری هسته‌ای ایران» یاد می‌شود.
اعتماد تا چند ماه پیش از انقلاب ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را برعهده داشت و بعد احمد ستوده‌نیا جای او را گرفت، ولی تا زنده بود ازبرنامه اتمی ایران دفاع کرد، و نام او و اقداماتش در راه پیشرفت صنعت هسته‌ای ایران در ذهن رؤسای بعدی سازمان انرژی اتمی ایران جاودان ماند، به طوری که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی درگذشت او را این‌چنین به خانواده‌اش تسلیت گفت:
«خانواده محترم دکتر اعتماد
سلام علیکم
بدین‌وسیله ضایعه دردناک فقدان آقای دکتر اکبر اعتماد را به شما و همه هم‌میهنان عزیز تسلیت می‌گویم.
بی‌تردید این شخصیت فرهیخته علمی و ملی کشور که همواره و به طور جانانه از حقوق و برنامه‌های توسعه فناوری هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران دفاع نموده است، مورد احترام همه ایرانیان و ایران دوستان بوده و خاطره خدمات ارزشمند ایشان در تاریخ ایران اسلامی و ضمیر دوست‌داران وی ماندگار خواهد بود.
از خداوند بزرگ برای آن مرحوم مغفور، غفران و رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان شریف، صبر جمیل و اجر جذیل مسئلت دارم.»
سندی بر حقانیت اعتماد
آن‌چه در ادامه می‌خوانید مقدمه‌ای است بر سندی به تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۶۰ درباره سوابق و شخصیت اکبر اعتماد از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در درباره اکبر اعتماد. این گزارش، که در پاسخ به استعلام دادسرای انقلاب تهیه شده، حاوی اطلاعاتی دقیق از سوابق تحصیلی، شغلی، سیاسی و اجتماعی دکتر اعتماد است. نکته قابل تامل در این سند این است که تأکید می‌کند که وی فاقد هرگونه سابقه یا محکومیت سیاسی بوده و همکاری‌ای با ساواک نداشته است.
در ارزیابی‌های رفتاری نیز، این گزارش ضمن تأیید سلامت مالی و اخلاقی، از او به عنوان فردی با حسن شهرت، متین، مؤدب و در عین حال تا حدی خودخواه و متکبر یاد می‌کند. این توصیف، نگاهی ترکیبی از احترام به توانمندی‌ها و انتقاد ضمنی از خلق‌وخو را نشان می‌دهد که در ادبیات گزارشیِ آن دوره معمول بود.
متن سند
از: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
به: دادسرای انقلاب اسلامی مرکز
تاریخ: ۶۰/۲/۱۲
درباره آقای دکتر علی اکبر اعتماد فرزند ابوالقاسم
بدین‌وسیله اعلام می‌دارد
با بررسی‌های ممکن از اسناد و مدارک موجود در این مرکز و بررسی لیست پرسنل و منابع ساواک منحله تعداد یک برگ خلاصه سوابق نامبرده بالا به پیوست ایفاد می‌گردد.
خواهشمند است از سرانجام کار نامبرده این مرکز را آگاه نمایید.
نام و نام خانوادگی: اکبر اعتماد
نام پدر: ابوالقاسم
شماره شناسنامه: ۵۴۵
سال و محل تولد: همدان ۱۳۰۹
میزان تحصیل و رشته: آن نامبرده دارای دیپلم دکتری فیزیک راکتورهای اتمی از پلی‌تکنیک لوزان می‌باشد و در سال ۱۹۶۳ رساله دکترای خود را با عالی‌ترین مانسیون که با تبریک ژوری همراه بوده و به پایان رسانیده است.
مشاغل مهم در گذشته: معاون نخست وزیر و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران – نامبرده به مدت یک سال و نیم به عنوان مهندس تحقیقاتی در کارخانجات برون بوری در شهر بادن سوئیس به کار اشتغال داشته، مدت ۵ سال و هشت ماه به عنوان فیزیسین کارمند رسمی دولت سوئیس درانستیتوی تحقیقات (بقیه در ملاحظات)
الف- گرایش سیاسی و ارتباط حزبی نامبرده عضو انجمن اتم شناسان آمریکا می‌باشد. نامبرده در سال‌های ۲۸ الی ۲۹ عضو باشگاه ورزشی شاهین و در سال‌های۳۲- ۳۱ صندوق‌دار انجمن دانشجویان ایران مقیم لوزان سوئیس.
ب- سوابق و محکومیت سیاسی [ضربدر/ ندارد]
ج- ارتباط با رژیم و معرفین نامبرده عبارت‌اند از مجید رهنما وزیر سابق علوم و آموزش عالی، امیرهوشنگ صفاری عضو هیأتمدیره شرکت ملی گاز، عباس فلاح رئیس کل قسمت توسعه و تحقیق شرکت ملی نفت ایران بوده‌اند. مشارالیه در عین حال تا حدی مورد حمایت قطبی بوده است و همچنین نشان‌های تاج‌گذاری و نشان درجه ۳ همایون را دریافت داشته است.
د- نوع همکاری با ساواک [ضربدر/ ندارد]
ه- کیفیت، دفعات و مقاصد مسافرت‌های خارج از کشور نامبرده در سال ۴۴ جهت مذاکره درباره ماشین‌آلات راکتور اتمی و رفع مشکلات مالی و فنی به فرانسه، سوئیس، هلند، آمریکا مسافرت نموده. نامبرده در سال ۴۵ برای بازدید از نمایشگاه بین‌المللی صنایع اتمی به سوئیس و برای شرکت در کنفرانس سالانه مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان عضو هیأت نمایندگی ایران در پائیز (بقیه در ملاحظات)
ملاحظات: فدرال مربوطه به راکتورهای اتمی اکتیویته بوده است- کارشناس پیمانی اتمی در سازمان برنامه و ناظر فنی در اجرای طرح ساختمان راکتور اتمی تهران- دانشیار گروه فیزیک دانشکده علوم دانشگاه تهران و رئیس دفتر انرژی اتمی سازمان برنامه- معاون علمی و تحقیقاتی وزارت علوم و آموزش عالی- رئیس مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی آموزشی وابسته به وزارت علوم و آموزش عالی- عضو شورای عالی سازمان رادیو تلویزیون.
مشارالیه از نظر صحت و عمل و درستی مورد ایراد نبوده و از لحاظ کاردانی و مدیریت فردی متوسط و در عین حال دارای حسن شهرت عادی- متین- مؤدب- تا حدودی خودخواه و متکبر معرفی شده است.
بقیه مسافرت و مأموریت‌های خارج از کشور- سال ۴۶ برای شرکت در کنفرانس سالانه مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان عضو هیأت نمایندگی ایران به اتریش - در فرودین ۴۷ در معیت وزیر علوم و آموزش عالی برای شرکت در کنفرانس برنامه‌ریزی به فرانسه، در تابستان ۴۷ برای شرکت در کنفرانس سالانه مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان عضو هیأت نمایندگی ایران به اتریش مسافرت نموده است.
در ضمن به کشورهای ممالک آمریکا- استرالیا- تایلند- هلند- اسرائیل و اغلب کشورهای اروپایی برای مأموریت و یا به عنوان توریست مسافرت‌هایی نموده است.
۲۵۹
